اشعه فرابنفش عامل ملانوما
اشعه فرابنفش عامل بیش از ۸۰٪ موارد ملانوما در جهان است – به گفته سازمان جهانی بهداشت
طبق برآورد جدیدی که روز سه‌شنبه، ۲۷ مه، توسط پژوهشگران "آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان" (IARC) – یکی از نهادهای تخصصی سازمان جهانی بهداشت (WHO) – منتشر شد، نوعی از سرطان پوست موسوم به ملانوما که رو به افزایش است و در عین حال تا حد زیادی قابل پیشگیری می‌باشد، در بیش از ۸۰ درصد موارد با پرتوهای فرابنفش (UV) مرتبط است.
مطابق با مطالعه‌ای که در مجله بین‌المللی سرطان (IJC) منتشر شده است، از میان تقریباً ۳۳۲ هزار مورد ثبت‌شده ملانوما در سراسر جهان در سال ۲۰۲۲، حدود ۲۶۷ هزار مورد – معادل ۸۳ درصد – به پرتوهای فرابنفش نسبت داده می‌شود. در همان سال، این بیماری جان ۵۸٬۷۰۰ نفر را گرفت.
نابرابری‌های جهانی
IARC در یک بیانیه مطبوعاتی اعلام کرد که نسبت موارد ناشی از UV در میان مردان (۸۶٪) بیشتر از زنان (۷۹٪) بوده است.
این نهاد تخصصی WHO اعلام کرد: بار جهانی ملانوما به شدت وابسته به منطقه جغرافیایی است و این امر به‌دلیل تفاوت در میزان مواجهه با اشعه فرابنفش و همچنین خطر بیشتر ابتلا به این نوع سرطان در میان جمعیت‌هایی با پوست روشن‌تر است.»
بیشترین نرخ ملانومای منتسب به UV مربوط به کشورهای استرالیا و نیوزیلند، شمال اروپا و آمریکای شمالی بوده که در آن‌ها بیش از ۹۵٪ موارد سرطان ملانوما به مواجهه با اشعه فرابنفش نسبت داده می‌شود.
IARC توضیح داد که ملانوما در گذشته «بیماری نادری» محسوب می‌شد، اما افزایش مواجهه با پرتوهای UV در دهه‌های اخیر – به دلیل برنزه‌کردن (tanning) و سفر به مناطق پرنور – منجر به رشد چشمگیر موارد این بیماری شده است، به‌ویژه در میان جمعیت‌های با پوست روشن.
افزایش تعداد موارد
در بسیاری از کشورهایی که از دیرباز با نرخ بالای ابتلا مواجه بوده‌اند، میزان بروز در میان نسل‌های جوان‌تر رو به کاهش گذاشته است. با این حال، رشد جمعیت و افزایش میانگین سنی منجر به افزایش خالص چشمگیری در تعداد موارد سالانه تشخیص ملانوما خواهد شد. طبق پیش‌بینی جدیدی، تا سال ۲۰۴۰ تعداد موارد جدید به بیش از ۵۱۰ هزار نفر و تعداد مرگ‌ها به ۹۶ هزار نفر خواهد رسید – افزایشی به ترتیب معادل ۵۰ و ۶۸ درصد.
دکتر الیور لنگسلیوس، دانشمند IARC و نویسنده اصلی مطالعه می‌گوید:
«بیشتر موارد ملانوما قابل پیشگیری هستند. یافته‌های ما نه تنها برآوردهای جهانی دقیق‌تری از میزان ابتلای ناشی از UV فراهم می‌کند، بلکه بر نیاز فوری به تقویت اقدامات بهداشت عمومی برای ایمنی در برابر نور خورشید، به‌ویژه در مناطق پرخطر و در میان جمعیت سالمند، تأکید می‌نماید.»
علائم هشداردهنده ملانوما
ملانوما توموری جدی در پوست است که شبیه خال به نظر می‌رسد اما معمولاً با نشانه‌های زیر همراه است:
- عدم تقارن (یک نیمه با نیمه دیگر مطابقت ندارد)
- حاشیه‌های نامنظم
- چند رنگی بودن
- تغییر در اندازه یا ظاهر