PFAS?? ممنوعیتها
PFAS?? ممنوعیتها
کشورها چگونه سعی دارند "مواد شیمیایی دائمی" را محدود کنند
مواد شیمیایی دست‌ساز "دائمی" که از دهه ۱۹۵۰ به طور وسیع استفاده شده‌اند و آب و خاک را آلوده می‌کنند، با افزایش نظارت و قوانین در سراسر جهان روبرو هستند. این مواد که به طور رسمی به عنوان PFAS (مواد فلوروآلکیل و پلی‌فلوروآلکیل) شناخته می‌شوند، خانواده‌ای از مواد شیمیایی سنتزی هستند که قادرند در برابر حرارت شدید مقاومت کنند و می‌توانند آب و چربی را دفع کنند. در اینجا مرور مهم‌ترین اقدامات قانونی در زمینه محدودیت استفاده از PFAS در سراسر جهان آورده شده است.
PFAS در خودروها، هواپیماها، لباس‌ها، چرم، محصولات خانگی، الکترونیک، فرآوری غذا و تجهیزات پزشکی یافت می‌شوند. اما زمانی که این مواد به آب‌های زیرزمینی، آب‌های سطحی و خاک نفوذ کنند، می‌توانند خطرات سمی برای سلامتی انسان ایجاد کنند و برای مدت طولانی در محیط باقی بمانند.
مطالعات نشان می‌دهند که بسیاری از این "مواد شیمیایی دائمی" می‌توانند به سلامتی انسان آسیب برسانند و به افزایش سطح کلسترول، سرطان، مشکلات باروری و اختلالات رشد جنین کمک کنند. این مواد همچنین مظنون به اختلال در سیستم‌های غدد درون‌ریز (تیروئید) و ایمنی هستند.
بدون شک، تلاش‌های قانونی برای کنترل گسترش این مواد در حال افزایش است.
کنوانسیون استکهلم
کنوانسیون استکهلم در مورد آلاینده‌های آلی پایدار، که در سال ۲۰۰۱ به تصویب رسید و در سال ۲۰۰۴ اجرایی شد، نخستین متن بین‌المللی بود که مواد شیمیایی آلی از جمله PFAS را تنظیم می‌کرد.
این کنوانسیون که توسط بیش از ۱۵۰ کشور امضا شده است (اما نه ایالات متحده یا چین) در سال ۲۰۱۹ به فهرست مواد ممنوع برای تولید و استفاده خود، اسید پرفلورو اکتانوئیک (PFOA) را اضافه کرد که از دهه ۱۹۵۰ توسط شرکت DuPont ایالات متحده برای تولید پوشش نچسب تفلون استفاده می‌شد.
این کنوانسیون استفاده از آن را ممنوع کرده است، مگر در موارد استثنایی که شامل برخی استفاده‌ها در عکاسی، منسوجات حفاظتی، ایمپلنت‌های پزشکی، برخی فوم‌های آتش‌نشانی و محصولات دارویی است.
PFAS دیگری به نام PFHxS یا اسید پرفلورو هگزان سولفونیک که به عنوان مثال در فوم‌های آتش‌نشانی، پوشش‌دهی فلزات، منسوجات، و مواد پاک‌کننده استفاده می‌شود، از سال ۲۰۲۲ در فهرست محصولات ممنوع قرار گرفته است.
به همین ترتیب، استفاده از PFAS دیگری به نام اسید پرفلورو اکتان سولفونیک (PFOS) که به خاطر استفاده به عنوان عامل ضدآب‌سازی توسط گروه ۳M ایالات متحده شناخته شده است، از سال ۲۰۰۹ به شدت محدود شده است. باز هم، به جز در برخی فوم‌های آتش‌نشانی خاص.
پروژه محدودیت اروپا
کمیسیون اروپا قصد دارد در سال ۲۰۲۶ پیشنهادی برای ممنوعیت استفاده از PFAS در محصولات مصرفی روزمره مانند جعبه‌های پیتزا یا لباس‌های ضدآب ارائه دهد، با استثنائاتی برای مواردی که ضروری تشخیص داده شوند، به‌ویژه در زمینه پزشکی.
به دلیل یک کمپین لابی شدید، تصویب این مقررات که برای سال ۲۰۲۵ برنامه‌ریزی شده بود، به احتمال زیاد به ۲۰۲۶ یا ۲۰۲۷ موکول خواهد شد، طبق تحقیقی که توسط روزنامه فرانسوی Le Monde هماهنگ شده است.
در عین حال، مقرراتی از سوی اروپا در دسامبر ۲۰۲۴ تصویب شده است که حداکثر غلظت‌های PFAS را در هر نوع بسته‌بندی که قرار است با مواد غذایی تماس پیدا کند، تعیین می‌کند و از آگوست ۲۰۲۶ اجرایی خواهد شد.
طرح اقدام دانمارک
پارلمان دانمارک در ماه مه ۲۰۲۴ یک طرح اقدام علیه PFAS تصویب کرد که هدف آن جلوگیری و کاهش آلودگی آب و خاک از مواد شیمیایی دائمی است.
این طرح همچنین شامل ممنوعیت استفاده از PFAS در لباس‌ها و برخی مواد شیمیایی است، در حالی که دانمارک از سال ۲۰۲۰ استفاده از PFAS در بسته‌بندی مواد غذایی را ممنوع کرده است.
قانون جدید فرانسه
قانونی در فرانسه که در فوریه تصویب شد، از سال ۲۰۲۶ استفاده از PFAS در لوازم آرایشی، لباس‌ها، کفش‌ها و واکس‌های اسکی را ممنوع می‌کند. تا سال ۲۰۳۰، همه منسوجات حاوی PFAS ممنوع خواهند شد.
این قانون پیشگام همچنین نظارت بر غلظت‌های PFAS در آب آشامیدنی را الزامی می‌کند؛ آلایندگان صنعتی باید ۱۰۰ یورو به ازای هر ۱۰۰ گرم از مواد تخلیه شده بپردازند، طبق اصل "آلاینده باید هزینه را پرداخت کند".
محدودیت‌های آبی در ایالات متحده
در ایالات متحده، سازمان حفاظت محیط زیست (EPA) حداکثر غلظت‌های مجاز برای شش PFAS در آب آشامیدنی را در سال ۲۰۲۴ تعیین کرد. این محدودیت‌ها از سال ۲۰۲۹ الزامی خواهند بود.
در همین حال، EPA دو ماده PFAS اصلی یعنی PFOA و PFOS را به‌عنوان مواد خطرناک شیمیایی طبقه‌بندی کرده است.
فاز حذف در کانادا
در مارس ۲۰۲۵، کانادا طرح خود را برای حذف PFAS از بسیاری از محصولات شروع از سال ۲۰۲۷ اعلام کرد. PFAS ابتدا در فوم‌های آتش‌نشانی ممنوع خواهد شد و سپس در لوازم آرایشی، بسته‌بندی مواد غذایی، منسوجات، داروها و دستگاه‌های پزشکی.
کشورهای دیگر
کشورهای دیگری نیز اقدام به اتخاذ محدودیت‌های مشابه کرده‌اند. به‌عنوان مثال، نیوزیلند به طور خاص به حضور PFAS در محصولات آرایشی توجه دارد.